Adalet Bakanlığı, sigorta uyuşmazlıklarının çözüm sürecini yeniden şekillendirecek önemli bir düzenleme üzerinde çalışıyor. Habertürk’ün haberine göre hazırlanan taslak ile sigorta tazminat davalarında zorunlu olan arabuluculuk uygulaması, bundan böyle Sigorta Tahkim Komisyonu’na yapılacak başvurular için de geçerli olacak.
Sigortacılık Kanunu’nun 30. maddesine eklenmesi planlanan yeni hükme göre, taraflar önce arabulucuda anlaşmayı denemeden doğrudan Tahkim Komisyonu’na başvurursa, bu talepler usulsüz sayılacak ve doğrudan reddedilecek.
Yeni sistemin bir dizi avantaj öngörüyor
Arabuluculuk sisteminin sigortalıya getirmesi öngörülen avantajlar şöyle sıralanıyor:
- Arabuluculuk yoluyla çözülen dosyalar sayesinde tahkime giden dosya sayısı azalacak, kalan davalarda daha nitelikli bir yargılama gerçekleştirilecek.
- Sigorta şirketleri için yaklaşık 4 milyar liralık tasarruf sağlanacak; bu durum tüketicilere ek yük getirmeyecek.
- Arabuluculuk süreci en fazla 28 gün içinde tamamlanacak, böylece tahkim sürecine eklenen süre sınırlı kalacak.
- Bu süreçte uyuşmazlıkların yarısının arabuluculukta çözülmesi hedefleniyor.
- Taraflar arabuluculuk sırasında hesap yapabilir; çoğunlukla avukatlar aracılığıyla temsil ediliyor. Sigorta avukatlarının bilirkişi hesaplamalarına katkı sunduğu belirtiliyor.
- Hak kaybı riski bulunmadığı vurgulanıyor; bugüne kadar sigorta hukukunda görülen 200 bin ihtiyari arabuluculuk dosyasında sorunsuz uzlaşma sağlandı.
- Türkiye’de 49 bin arabulucu görev yapıyor.
- İstanbul Tahkim Merkezi de arabuluculuk ve tahkim entegrasyonu konusunda proje yürütüyor.
Uzmanlardan uyarı: Ek maliyet ve süre artışı mümkün
Sigorta Tahkim Komisyonu itiraz hakemleri ve bazı sektör temsilcileri düzenlemeye itiraz ediyor. Mevcut durumda uyuşmazlıklar ortalama 3–6 ayda sonuçlanırken, zorunlu arabuluculuk sürecinin eklenmesiyle bu sürenin 8–11 aya çıkabileceği belirtiliyor. Uzmanlar, bunun hem vatandaşın hak arama süresini uzatabileceğini hem de ek maliyetler doğurabileceğini ifade ediyor. Avrupa Birliği, Sigorta Tahkim Komisyonu’nu daha önce “örnek model” olarak göstermişti; hukukçular yeni düzenlemenin komisyonun hız ve etkinlik avantajını gölgeleyebileceğine dikkat çekiyor.
Mağdurlar açısından olası riskler
Türkiye’de yılda yaklaşık 600 bin sigorta uyuşmazlığı başvurusu yapılıyor. Düzenlemenin amacı mahkemelerin yükünü hafifletmek ve tarafları masada uzlaştırmak olsa da, özellikle trafik kazaları ve destekten yoksun kalma tazminatlarında zorunlu arabuluculuk, mağdurlar için risk yaratabilir. Uzmanlar, tazminat miktarı bilirkişi hesaplamaları yapılmadan netleşmediği için, arabuluculuk aşamasında mağdurların sigorta şirketlerinin düşük tekliflerini kabul etme ihtimalinin ortaya çıkabileceğini belirtiyor.
Yeni süreç nasıl işleyecek?
Sigorta şirketine başvuru yapılacak (15 gün bekleme süresi) Zorunlu arabuluculuk süreci başlayacak. Masraflar öncelikle sigorta şirketi tarafından karşılanacak. Tahkim sonucunda sigortalı haksız çıkarsa, bu bedel sigortalıya yansıtılacak. Arabuluculukta uzlaşma sağlanamazsa, dosya Sigorta Tahkim Komisyonu’na gönderilecek.
